Narodziny kardiochirurgii na Śląsku
Pierwsza w Śląskiej Akademii Medycznej Klinika Chirurgiczna powstała w 1950 roku w Zabrzu. Jej kierownikiem został Józef Gasiński. Od 1954 roku na terenie Zabrza działały równolegle dwie Katedry i Kliniki Chirurgii: pierwsza kierowana przez Stanisława Szyszko i druga – przez wspomnianego Józefa Gasińskiego. Trzeba przypomnieć, że w 1967 roku w ramach I Kliniki kierowanej przez prof. Stanisława Szyszko utworzono w Zabrzu Oddział Kardiochirurgii, którego kierownikiem został Tadeusz Paliwoda. Początkowo przeprowadzano tam operacje wad wrodzonych i nabytych bez użycia krążenia pozaustrojowego. W 1969 roku rozpoczęto operacje na otwartym sercu – wad nabytych i wrodzonych. Były to pierwsze tego typu zabiegi na Śląsku. Podczas operacji używano aparatu do krążenia pozaustrojowego rodzimej konstrukcji, zwanego „śląskim płuco-sercem”. Jego konstruktorem był prof. Zygmunt Antoszewski oraz prof. dr inż. Andrzej Zembala, wraz z zespołem inżynierów Politechniki Śląskiej. W 1972 roku w zorganizowanym przez Adama Wolańskiego Wojewódzkim Ośrodku Kardiologii, działającym na terenie szpitala przy ulicy Marii Curie Skłodowskiej, powstała Klinika Kardiochirurgii. Kierownikiem jej został T. Paliwoda. Pracowali w niej między innymi chirurdzy Joanna Dobosz, Stanisław Woś i Andrzej Bochenek. Duży wkład w rozwój kardiochirurgii na Śląsku w tym okresie, mieli też Jan Moll z Łodzi, Wacław Sitkowski z Warszawy i Antoni Dziatkowiak z Krakowa, którzy pomagali przy operacjach kardiochirurgicznych, a także gościnnie operowali w Klinikach w Zabrzu i Katowicach.
Zbigniew Religa - nowy ośrodek, nowy zespół, nowe możliwości
Rozwój nowoczesnej kardiochirurgii na Śląsku zapoczątkował w roku 1985 Zbigniew Religia. Na zaproszenie Stanisława Pasyka, ówczesnego Dyrektora Wojewódzkiego Ośrodka Kardiologii w Zabrzu, przeniósł się z Warszawy do Zabrza, gdzie pracował w zespole W. Sitkowskiego. Z. Religa objął kierownictwo Katedry i Kliniki Kardiochirurgii, powodując jej dynamiczny rozwój i czyniąc z niej jeden z najbardziej aktywnych ośrodków kardiochirurgicznych w kraju.
W skład zespołu kardiochirurgów w pierwszych latach działalności kliniki wchodzili m.in.: Andrzej Bochenek z Katowic, Marian Zembala z Wrocławia, Jerzy Wołczyk i Jan Brzozowski z Warszawy oraz grupa młodszych chirurgów i adeptów chirurgii: Ryszard Bachowski, Romuald Cichoń, Bronisław Czech, Mirosław Drzazga, Jacek Kaperczak, Jerzy Pacholewicz, Roman Przybylski i Bogusław Ryfiński. Obowiązki anestezjologów w okresie tym pełnili Grzegorz Gallert i Bogusław Kominek. Ponadto, uczniami i współpracownikami Z. Religi w minionym okresie byli: Stanisław Woś (wieloletni kierownik II Kliniki Kardiochirurgii w Katowicach), Jacek Moll – (kierownik Kliniki Kardiochirurgii Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi), Janusz Skalski (kierownik Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej CM UJ w Krakowie), Michał Wojtalik (kierownik Kliniki Kardiochirurgii Dziecięcej UM w Poznaniu), Jacek Skiba (ordynator Oddziału Kardiochirurgii w Szpitalu Wojskowym we Wrocławiu), Tadeusz Gburek (były ordynator Oddziału Kardiochirurgii
w Zamościu), a także Krzysztof Mistarz (zmarły tragicznie w 2000 roku kardiochirurg pracujący w Klinice Kardiochirurgii w Bad Neustadt w Niemczech).